za drzwi
  • Jak pisać nazwy ulic?
    3.10.2003
    3.10.2003
    Proszę wyjaśnić, w jaki sposób należy napisać słowo ul. na tablicy z nazwą ulicy: „ul. Słowackiego” czy „Ul. Słowackiego”?
    Z poważaniem,
    Emilia Guza
  • Jak wymawiamy wyraz dżdżownica

    11.07.2021
    25.06.2021

    Ciekawi mnie, jak wymówić wyraz dżdżownica. Ostatnio usłyszałem, jak ktoś (lektor filmu) wymówił ten wyraz, jako [drzdżownica], gdzie "drz" brzmiało, jak w wyrazie "drzwi". Ponieważ nie znalazłem bezpośredniej odpowiedzi w internecie, poszukałem wskazówek w pokrewnych językach.

    -w rosyjskim deszcz to dożd

    -w bułgarskim - dyżd

    -w c-s - dożg

    W tych przykładach d i ż to osobne dźwięki rozdzielone smgł., która u nas wypadła. Tak więc czy rozdzielenie między d i ż nie powinno być i u nas zachowane?

  • koniowate czy koniowaty?
    30.09.2004
    30.09.2004
    Czy nazwy taksonów (np. koniowate) uznaje się za rzeczowniki i czy w liczbie pojedynczej można używać wszystkich rodzajów? Np. zebra to będzie koniowata w paski, koniowate w paski czy koniowaty w paski?
  • liczba i ilość

    9.06.2023
    9.06.2023

    Dzień dobry,

    czy zasada podziału na rzeczowniki policzalne i niepoliczalne w języku polskim już nie istnieje? Wciąż spotykam się z określeniami: „ilość drzwi”, „ilość uczniów”...

    Będę ogromnie wdzięczna za odpowiedź.

    Agata Lipkowska

  • Mydlić komuś oczy
    11.10.2016
    11.10.2016
    Interesuje mnie etymologia powiedzenia mydlić komuś oczy.
  • na dzień dzisiejszy
    19.12.2001
    19.12.2001
    Dzień dobry.
    Mam wątpliwości, wręcz prawie pewność, że określenie: na dzień dzisiejszy, jest niewłaściwe. Słyszę je jednak codziennie, zwłaszcza w wypowiedziach do mikrofonu (RiTV). Wówczas odnoszę wrażenie, że to właśnie ten mikrofon powoduje, iż ludzie nieprzywyczajeni doń, nagle zaczynają wstydzić się swojego potocznego języka. I co wtedy robią? Otóż kombinują, jak by upiększyć swą wypowiedź, uczynić ją bardziej mądrą, dostojną. Tak Ja (językoznawca się znalazł) NA DZIEŃ DZISIEJSZY widzę przyczyny powszechnego stosowania powyższego zwrotu. Proszę Szanowną Redakcję o opinię, życząc przy tej okazji wesołych Świąt.
  • naraz kontra na raz
    20.03.2020
    20.03.2020
    Dzień dobry! Chciałabym wrócić do rozróżnienia pisowni na raz/naraz. Myślałam, że rozstrzygającym kryterium jest tu akcent (jeśli pada na na, piszemy razem, jeśli na raz, piszemy osobno, por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html, lecz okazuje się, że tak nie jest. W haśle na raz w WSO widnieje bowiem znaczenie ‘za jednym zamachem’, co zostało wykorzystane w Dyktandzie nad Dolinką. Jak rozróżnić zatem na raz – ‘za jednym zamachem’ od naraz – ‘jednocześnie’?
  • Nie zawracaj gitary, wal do mnie jak w dym!
    20.05.2013
    20.05.2013
    Chciałbym się dowiedzieć, jakie jest pochodzenie dwóch potocznych zwrotów: zawracać komuś gitarę i walić do kogoś jak w dym.
  • o oknach i dziewczętach
    29.05.2009
    29.05.2009
    Z jakimi formami liczebnika – dwa, trzy, cztery czy dwoje, troje, czworo – łączą się dziewczęta? Liczebników zbiorowych używa się m.in. do nazw istot niedorosłych oraz nazw istot różnej płci – czy to oznacza, że w tych wypadkach wyłącznie zbiorowe są poprawne, a te zwykłe już nie? Sprawę komplikuje to, że słowo dziewczęta nie musi oznaczać osób niedorosłych, dlatego dwoje dziewcząt brzmi trochę, jakby były innej płci.
    A przy okazji: czy dopuszcza się dwoje okien?
  • oprócz
    16.11.2012
    16.11.2012
    1. „Teraz Brazylia to mój atut” – śmieje się, bo zna świetnie portugalski i oprócz telewizji pracuje w dziale handlowym ambasady Brazylii.
    2. Oprócz naleśników zjadł jeszcze kawałek ciasta.
    3. Oprócz pana G. zarzuty postawiliśmy jeszcze jednej osobie.
    4. Oprócz pana G. zarzuty ma również jeszcze jedna osoba.
    Które zdania poprawne? Czy prawidłowo jest: „… obsługuje również dział handlowy…”? Jaka konstrukcja jest prawidłowa w przypadku oprócz i poza, czy możliwe jest użycie strony biernej?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego